Real Time PCR’de “11 ve üzeri çift” ifadesi, genellikle nükleik asit (DNA/RNA) çift sayısı veya çift zincir DNA (double-stranded DNA) oluşumuyla ilgili bir kavram olarak değil, amplifikasyon döngüsü (cycle) ya da eşik (Ct değeri) yorumlamasında kullanılan bir ifadedir. Ancak bu tür ifadeler, laboratuvar raporlarında veya cihaz çıktılarında farklı anlamlarda kullanıldığı için bağlama göre dikkatli değerlendirilmelidir.
Aşağıda en olası üç anlamı açıklanmıştır:
1. Ct (Cycle Threshold) Değeri Olarak “11 ve Üzeri”
Real Time PCR cihazları, DNA çoğaltma sürecinde her döngüde oluşan fluoresan sinyali ölçer. Bu sinyallerin belirli bir eşiği (threshold) geçtiği döngü sayısına Ct değeri (Cycle threshold) denir.
- Ct değeri ne kadar küçükse, örnekteki hedef DNA miktarı o kadar fazladır.
- Ct değeri yüksekse (örneğin 30-35 ve üzeri), hedef DNA miktarı az ya da tespit sınırında demektir.
Bu nedenle bazı laboratuvarlarda “11 ve üzeri çift”, “11. döngü ve sonrası” anlamında kullanılır. Yani 11. döngüden itibaren çift zincirli DNA oluşumunun cihaz tarafından algılandığı noktadır.
Örneğin:
Real Time PCR 11 ve üzeri çift pozitifliği, 11. döngüden itibaren amplifikasyon eğrisinde pozitif sinyal tespit edildiğini, yani hedef genin erken ve güçlü şekilde çoğaldığını gösterebilir.
2. DNA Çift Zincir (Double-Stranded DNA) Referansı
Bazı Real Time PCR analizlerinde, özellikle melt curve (erime eğrisi) aşamasında, çift zincir DNA’nın (dsDNA) çözülme sıcaklığı (Tm değeri) ölçülür.
Bu aşamada “11 ve üzeri çift” ifadesi, çift zincir DNA baz çiftlerinin uzunluğu (örneğin 11 baz çifti ve üzeri) anlamında kullanılmış olabilir.
Bu genellikle primer tasarımı veya amplicon uzunluğu ile ilgilidir.
Yani “11 ve üzeri çift”, amplifiye edilen DNA parçasının 11 baz çifti veya daha uzun olduğunu belirtir — ancak bu, klinik raporlarda nadir görülen bir kullanımdır.
3. Pozitif/Negatif Eşik Değerleri İçin Laboratuvar Kısaltması
Bazı laboratuvar yazılımlarında “çift” ifadesi, “pozitif çift (positive replicate)” anlamına gelebilir.
Örneğin:
- 11 ve üzeri çift → Aynı örneğin en az 11 teknik tekrarlı kuyusunda (well) pozitif sinyal tespit edilmiş.
Bu, özellikle high-throughput (yüksek yoğunluklu) PCR analizlerinde kullanılan bir kalite kontrol tanımıdır.
“Real Time PCR 11 ve üzeri çift” ifadesi, genellikle Ct değeri 11 ve üzeri olan veya 11. döngüden itibaren pozitif amplifikasyon sinyali görülen örnekleri ifade eder.
Bu durumda test pozitif kabul edilir ve hedef DNA/RNA’nın örnekte bulunduğu anlamına gelir.
Eğer bu ifade bir laboratuvar raporunda geçiyorsa, kesin yorum için cihaz markası (örneğin QuantStudio, Rotor-Gene, Bio-Rad CFX96 vb.) ve kullanılan kit protokolü gözden geçirilmelidir; çünkü her kit, Ct aralıklarını ve “pozitif sınır” tanımlarını farklı şekilde belirler.
