PCR ve qPCR (Real Time PCR) Nedir ve Arasındaki Farklar Nelerdir? Moleküler biyoloji laboratuvarlarında DNA çoğaltma ve analizi için kullanılan iki temel yöntemdir. Her iki teknik de aynı biyokimyasal prensip üzerine kuruludur; ancak ürettikleri veri, sağladıkları hız ve tanısal hassasiyet açısından belirgin şekilde birbirinden ayrılır.
PCR ve qPCR, DNA’nın belirli bir bölgesini çoğaltmayı amaçlayan yöntemlerdir; fakat qPCR, bu çoğaltma sürecini anlık olarak ölçebilmesi sayesinde tanıda ve araştırmada daha ileri bir analiz imkânı sunar. Klinik tanı, gen ekspresyonu çalışmaları, patojen tespiti ve kantitatif analiz gibi birçok alanda bu iki yöntem farklı roller üstlenir.
PCR Nedir?
PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu), belirli bir DNA bölgesinin milyonlarca kopyasını üretmeyi sağlayan bir amplifikasyon tekniğidir. İşlem döngüler hâlinde ilerler ve her döngü DNA miktarının katlanarak artmasına yol açar.
Süreç, denatürasyon, primerlerin bağlanması ve yeni DNA zincirinin sentezlenmesi adımlarından oluşur. Ortaya çıkan son ürün, jel elektroforezi gibi yöntemlerle görüntülenir. PCR, kantitatif değil kalitatif bir tekniktir; yani DNA’nın varlığını veya yokluğunu gösterir, miktarı hakkında bilgi vermez.
qPCR (Real Time PCR) Nedir?
qPCR, PCR’ın geliştirilmiş bir formudur ve amplifikasyon sürecini eş zamanlı olarak takip eder. Fluoresan işaretleyiciler sayesinde DNA’nın her döngüde ne kadar arttığı cihaz tarafından ölçülür.
Bu yöntem, DNA veya RNA miktarını yüksek hassasiyetle belirleyebilir. Gen ekspresyon düzeylerinin ölçümü, viral yük analizi, klinik tanı ve farmakogenetik çalışmalar gibi kantitatif sonuç gerektiren alanlarda tercih edilir. qPCR cihazları, amplifikasyon eğrilerini grafiksel olarak sunarak sürecin tüm aşamalarının analiz edilmesini mümkün kılar.
PCR ve qPCR Arasındaki Temel Farklar
- Ölçüm Yeteneği
- PCR: Sadece DNA’nın varlığını gösterir. Sonuç pozitif/negatif şeklindedir.
- qPCR: DNA’nın miktarını döngü bazında ölçer. Kantitatif veri sağlar.
- Analiz Zamanı
- PCR: İşlem tamamlandıktan sonra sonuç alınır.
- qPCR: Ölçüm gerçek zamanlı yapılır, süreç anlık olarak takip edilir.
- Veri Türü
- PCR: Tek bir bant üzerinden yorum yapılır.
- qPCR: Ct değerleri, amplifikasyon eğrileri ve kantitatif grafikler üretir.
- Hassasiyet ve Spesifite
- PCR: Temel tanısal testlerde kullanılır, hassasiyeti sınırlıdır.
- qPCR: Çok düşük DNA miktarlarını tespit edebilir, klinik tanı için idealdir.
- Kullanım Alanları
- PCR: Kalitatif patojen tespiti, genotiplendirme, klonlama.
- qPCR: Viral yük ölçümü, gen ekspresyon analizi, kantitatif araştırmalar.
Hangi Yöntem Ne Zaman Tercih Edilir?
Numunede yalnızca belirli bir DNA’nın bulunup bulunmadığı araştırılıyorsa klasik PCR yeterlidir. Ampirik çalışmalar, mutasyon taramaları ve temel moleküler biyoloji uygulamaları bu yöntemle yürütülebilir.
Buna karşılık nümerik sonuç gerektiren durumlarda qPCR kullanılır. Bir genin ne kadar ifade edildiğinin ölçülmesi, bir virüsün kaç kopya bulunduğunun belirlenmesi veya tedavi etkinliğinin izlenmesi gibi çalışmalarda qPCR’ın sağladığı kantitatif veri kritik önem taşır.
Laboratuvar Süreçlerinde Doğru Teknik Seçimi
Doğru yöntemi belirlemek, çalışmanın amacına ve ölçülmek istenen biyolojik yapıya bağlıdır. Kantitatif veri gerektiren analizlerde qPCR; sadece hedef DNA’nın tespit edilmesi gereken durumlarda ise klasik PCR tercih edilir. Her iki tekniğin de çalışma koşulları, numune kalitesi ve primer tasarımı sonuçların doğruluğunu doğrudan etkiler.
Avaks ile Güvenilir PCR ve qPCR Analizleri
Laboratuvar çalışmalarınızda yüksek doğrulukta PCR veya qPCR sonuçlarına ihtiyaç duyuyorsanız, Avaks’ın uzman ekibi profesyonel desteğiyle tüm süreçlerinizde yanınızdadır.
